سیارکی که بزرگتر از سیارک نابودکننده دایناسورها بوده است
تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۰۲۱۰۷
تحقیقات جدید نشان میدهد سیارکی که دو میلیارد سال پیش در آفریقای جنوبی کنونی به زمین برخورد کرد، حتی بزرگتر از سیارکی بوده که احتمالا سبب انقراض دایناسورها شده است.
مطالعات قبلی تخمین زدهاند که بزرگترین دهانه برخوردی زمین موسوم به وردفورت (Vredefort) توسط سیارکی با عرض حدود ۱۵ کیلومتر که با سرعت ۱۵ کیلومتر بر ثانیه با زمین برخورد کرده، تشکیل شده است، اما یک مطالعه جدید این موضوع را رد میکند و محققان آن میگویند که این سنگ فضایی در واقع تا ۲۴ کیلومتر عرض داشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
محققان دانشگاه روچستر میگویند برخورد سیارکی که دهانه وردفورت در نزدیکی شهر ژوهانسبورگ کنونی را بر جای گذاشته، پیامدهای ویرانگری در سراسر سطح سیاره زمین داشته است.
آنها امیدوارند که مطالعهشان به دانشمندان اجازه دهد تا رویدادهای برخوردی را در زمین و سایر سیارات، چه در گذشته و چه در آینده، بهتر شبیهسازی کنند.
"ناتالی آلن" که اکنون دانشجوی دکترا در دانشگاه جان هاپکینز است، میگوید: شناخت بزرگترین ساختار برخوردی که ما روی زمین داریم، بسیار مهم است. دسترسی به اطلاعات ارائه شده توسط ساختاری مانند دهانه وردفورت فرصتی عالی برای آزمایش مدل و درک ما از شواهد زمینشناسی است تا بتوانیم تاثیرات روی زمین و فراتر از آن را بهتر درک کنیم.
دهانه وردفورت در طول دو میلیارد سال گذشته با فرسایش مواجه شده است. این امر، تخمین مستقیم اندازه دهانه در زمان برخورد اولیه و در نتیجه اندازه و سرعت سیارکی را که این دهانه را تشکیل داده، برای دانشمندان دشوار کرده است.
جرمی که ۱۵ کیلومتر عرض دارد و با سرعت ۱۵ کیلومتر بر ثانیه حرکت میکند، دهانهای به قطر حدود ۱۷۲ کیلومتر ایجاد میکند که این رقم بسیار کوچکتر از برآوردهای فعلی برای دهانه وردفورت است.
شواهد و اندازهگیریهای جدید زمینشناسی تخمین میزند که قطر اولیه این دهانه در زمان برخورد بین ۲۵۰ تا ۲۸۰ کیلومتر بوده است.
"آلن" و همکارانش شبیهسازیهایی را برای مطابقت با اندازه بهروز شده این دهانه انجام دادند. نتایج آنها نشان داد که این سیارک باید حدود ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر بزرگتر بوده باشد و با سرعت ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر بر ثانیه حرکت کند تا دهانهای به طول ۲۵۰ را به وجود بیاورد.
این بدان معناست که این سنگ فضایی که دهانه وردفورت را تشکیل داده است، بزرگتر از سیارکی بوده که دایناسورها را در ۶۶ میلیون سال پیش از بین برده و دهانه چیکشلوب (Chicxulub) را تشکیل داده است.
دهانه چیکشلوب یا چیکسالوب یک دهانه برخوردی مدفون در زیر شبهجزیره یوکاتان در مکزیک است که مرکز آن در نزدیکی شهر چیکشلوب قرار دارد. تاریخ ایجاد این دهانه دقیقاً بر مرز بین دو دوره زمینشناسی کرتاسه و پالئوژن منطبق است. قطر این دهانه بیش از ۱۸۰ کیلومتر و عمق آن حدود ۲۰ کیلومتر بوده است و مطابق با نظریات گوناگون، برخورد شهابوارهای با قطر حداقل ۱۰ کیلومتر به سطح زمین باعث پیدایش این دهانه شده است.
برخوردی که موجب پدید آمدن دهانه چیکشلوب شد، اثرات مخربی در سطح جهانی از جمله گرمایش گلخانهای، آتشسوزی گسترده جنگلها، بارانهای اسیدی و تخریب لایه اوزون داشته است، علاوه بر این باعث وقوع رویداد انقراض کرتاسه-پالئوژن شد که دایناسورها را از صفحه روزگار محو کرد.
اگر دهانه وردفورت حتی بزرگتر و با برخورد پرانرژیتری از آنچه دهانه چیکشلوب را تشکیل داده، بوده است، بنابراین برخورد وردفورت احتمالا پیامدهای جهانی فاجعهبارتری را به همراه داشته است.
"میکی ناکاجیما" محقق این مطالعه گفت: برخلاف برخورد چیکشلوب، برخورد وردفورت سابقهای از انقراض دسته جمعی یا آتشسوزی جنگلها را به جای نگذاشته است، زیرا دو میلیارد سال پیش فقط شکل حیات تک سلولی وجود داشته و حتی هنوز هیچ درختی وجود نداشته است. با این حال، این برخورد به طور بالقوه گستردهتر از برخورد چیکشلوب بر آب و هوای جهانی تأثیر گذاشته است.
وی افزود: گرد و غبار و ذرات معلق ناشی از برخورد وردفورت در سراسر سیاره زمین پخش شده و نور خورشید را مسدود کرده و سطح زمین را خنک کرده است که این میتوانسته تأثیر مخربی بر موجودات فتوسنتز کننده داشته باشد.
وی ادامه داد: پس از تهنشین شدن گرد و غبار و ذرات معلق در هوا که ممکن است از چند ساعت تا یک دهه طول کشیده باشد، گازهای گلخانهای مانند کاردون دی اکسید که از این برخورد منتشر شده، دمای کره زمین را به طور بالقوه چندین درجه برای مدت طولانی افزایش داده است.
این شبیهسازیها همچنین به محققان اجازه میدهد تا مواد پرتاب شده در اثر برخورد و مسافت طی شده از دهانه را مطالعه کنند. آنها میتوانند از این اطلاعات برای تعیین موقعیت جغرافیایی تودههای زمین در میلیاردها سال پیش استفاده کنند. به عنوان مثال، تحقیقات قبلی مشخص کرد که موادی از این سیارک به منطقه کارِلیا واقع در روسیه امروزی پرتاب شده است.
محققان با استفاده از مدل خود دریافتند که دو میلیارد سال پیش فاصله آن توده خشکی که کارلیا در آن قرار داشته، تنها ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلومتر با دهانه آفریقای جنوبی بوده است که فاصلهای بسیار نزدیکتر از فاصله این دو منطقه در حال حاضر است.
"آلن" میگوید: تخمین موقعیت مکان خشکیها در مدتها قبل بسیار دشوار است. بهترین شبیهسازیهای کنونی حدود یک میلیارد سال قبل را ترسیم کردهاند و هر چه بیشتر به عقب بروید، عدم قطعیتها بیشتر میشوند.
این مطالعه در مجله Geophysical Research منتشر شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان فضای مجازی دريچه فناوریمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: سیاره سنگ فضایی زمین شناسی دو میلیارد سال دهانه چیکشلوب تشکیل داده ۱۵ کیلومتر شبیه سازی سال پیش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۰۲۱۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برخورد دو شراره خورشیدی قوی به زمین
منطقه لکه خورشیدی موسوم به AR ۳۶۶۳ دو شراره خورشیدی قدرتمند را در عرض تنها شش ساعت از یکدیگر شلیک کرد.
به نقل از اسپیس، اولین فوران در شب ۲ مه رخ داد، زمانی که خورشید شراره خورشیدی کلاس X خود را آزاد کرد که قویترین دسته از شرارهها است، باعث خاموشی امواج کوتاه رادیویی در سراسر استرالیا، ژاپن و بخش بزرگی از چین شد.
فوران بعدی در صبح روز ۳ مه رخ داد، زمانی که خورشید یک شراره خورشیدی کلاس M را شلیک کرد که دومین دسته در قدرتمندترین شرارههاست.
کیت استرانگ فیزیکدان خورشیدی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: یک شراره در کلاس X! منطقه لکه خورشیدی AR ۳۶۶۳ به تازگی یک شراره X ۱.۷ تولید کرده است که یازدهمین شراره بزرگ تاکنون در این چرخه خورشیدی است. این یک شراره تکانشی بود که در مجموع حدود ۲۵ دقیقه طول کشید.
منطقه AR ۳۶۶۳ یک منطقه میزبان لکههای خورشیدی است که به تازگی ظاهر شده است و کشف شده که دو شراره قدرتمند را در یک فاصله کوتاه شلیک میکند.
شرارههای خورشیدی فورانهای بزرگ تابش الکترومغناطیسی خورشید هستند که از چند دقیقه تا چند ساعت طول میکشند. این طغیان ناگهانی انرژی الکترومغناطیسی با سرعت نور حرکت میکند، بنابراین اثر آن بر سمت روز زمین و بر جو بیرونی آن قابل مشاهده است.
شراره خورشیدی از انفجار بزرگ در جو خورشید به وجود میآید و باعث آزاد شدن انرژی در حد یک ششم انرژی خروجی از سطح خورشید در هر دقیقه میشود. این پدیده در سایر ستارگان هم دیده میشود که به آنها نیز «شراره ستارهای» گفته میشود. شراره خورشیدی کلیه لایههای سطح خورشید شامل شیدسپهر، تاج خورشیدی و فامسپهر را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث گرم شدن پلاسما تا چندین میلیون درجه کلوین میشود. همچنین باعث سرعت گرفتن الکترونها، پروتونها و یونهای سنگین تا نزدیکی سرعت نور میشود. همچنین اشعهای را تولید میکند و لایههای الکترومغناطیس را ایجاد میکند که شامل کلیه امواج الکترومغناطیس از امواج رادیویی تا اشعه گاما است. شرارهها خود را از آزادسازی انرژی مغناطیسی ذخیرهشده در تاج خورشیدی تغذیه میکنند.
در زمان هر دو فوران، لکه انفجاری خورشید رو به زمین بود و یک پرتاب جرم تاجی (CME) میتوانست حداقل یکی از این شرارههای خورشیدی را همراهی کند. پرتاب جرم تاجی یک دفع بزرگ پلاسما و میدان مغناطیسی است.
خروج جرم از تاج خورشیدی فورانِ پرجرم از باد خورشیدی و افزایش میدانهای مغناطیسی است که از تاج خورشید بیرون میآید و در فضا منتشر میشود. خروج جرم از تاج خورشیدی معمولاً با دیگر پدیدههای خورشیدی مانند شراره خورشیدی همراه است. این پدیده از مناطق فعال خورشید مانند لکههای گروهی خورشید برمیخیزد و در بیشینه، روزانه سه بار فوران جرم از تاج خورشید در قالب باد خورشیدی در فضا منتشر میشود که سرعت مافوق صوت معادل ۲۵۰ تا ۷۰۰ کیلومتر بر ثانیه دارند و این مقدار در کمینه به یک خروج در هر پنج روز میرسد.
بر اساس گزارش پایگاه Spaceweather، اندکی پس از شلیک شراره کلاس X، نیروی هوایی ایالات متحده یک انفجار رادیویی خورشیدی نوع ۲ را گزارش کرد که نوعی سیگنال رادیویی طبیعی منتشر شده توسط گاز لبه جلویی یک پرتاب جرم تاجی است.
نرخ رانش داخل این انفجار نشان دهنده سرعت پرتاب ۹۶۰ کیلومتر بر ثانیهای است. تصاویر تاج نگاری SOHO از آن زمان وجود پرتاب جرم تاجی را تایید کرده است. بخش اعظم آن از شمال سیاره ما عبور خواهد کرد و جناح جنوبی آن در اواخر امروز (۵ مه) یک ضربه چشمگیر به زمین وارد میکند.
یک پرتاب جرم تاجی هدایت شده به سمت زمین میتواند شبکههای برق، شبکههای مخابراتی و ماهوارهها را مختل کند و فضانوردان را در معرض دوزهای خطرناک تشعشع قرار دهد.
با این حال، ناظران آسمان از آنها استقبال میکنند، چرا که میتوانند طوفانهای ژئومغناطیسی را برانگیزند که به نوبه خود نمایشهایی بینظیر در قالب شفق قطبی را ارائه میدهند.
هنگامی که یک شراره خورشیدی به اندازه کافی قوی شلیک شود، یونیزاسیون در لایههای پایینتر و متراکمتر یونوسفر اتفاق میافتد. امواج رادیویی که با الکترونها در این لایه تعامل دارند، به دلیل برخوردهای مکرر که در محیط چگالی بالاتر یونوسفر رخ میدهد، انرژی خود را از دست میدهند و شفق قطبی را پدید میآورند.
باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی علوم فضایی و نجوم